Het is niet voor iedereen, een bijbaan als escort. Het betaalt goed en je komt nog eens ergens. ‘Maar uiteindelijk is het gewoon dezelfde platte seks als in een bordeel.’
In de telefooncentrale van high-classescortbureau The Courtesan Club staat een tonijnsalade op tafel. Buiten rijdt het verkeer van Amsterdam-West, binnen wordt het schemerig. De vaste telefoon (voor klanten) gaat en Marian, telefonist, neemt op.
‘Hi, Mr. Adams? You’re seeing Noa tonight for sixteen hours at your hotel, right? And you’re paying cash? (…) Great. I wish you a fantastic time!’
Het is maar een klein onderzoekje dat de Universiteit van Amsterdam eind vorig jaar hield, maar de resultaten zijn opmerkelijk: van de 363 ondervraagde studenten zou bijna eenderde een bijbaan in de seksindustrie overwegen. Nog opmerkelijker: ruim 6 procent zegt het echt te doen. Dat betekent dat 22 studenten die de enquête invulden, bijverdienen achter het raam, als webcammeisje of als escort – alleen al op de UvA. Bijzonder. Want het is nogal wat, je lichaam verkopen om je studie te betalen, toch? Of valt dat eigenlijk wel mee? Wie Dagboek van een callgirl kijkt op Net 5, de column leest van escort Amber in Linda of een serie als The client list kent, zou het bijna geloven. High- classescorts zijn daarin knappe, zelfbewuste meisjes die betaald krijgen om in chique restaurants en hotels te verschijnen, kreeft te eten in Cannes en te converseren met interessante ceo’s en managers terwijl de champagne stroomt. Gebruind schuiven ze daarna weer in de collegebanken, met een paar honderd euro extra op de bankrekening. Een stuk idealer dan bijbeunen in de bediening. Of zit er ook een andere kant aan?
Een week eerder komt Noa (23) op espadrilles de hotelbar binnengelopen. Een meisje met lang, donker haar, fragiel. Geen modellenschoonheid, eerder een knap buurmeisje. Ze gaat zitten en bestelt appelsap. ‘In magazines wordt het heel glamoureus afgebeeld en ik had er al een tijd over nagedacht. Dus toen ik na een paar maanden met mijn studie communicatiewetenschap stopte omdat het niet was wat ik had verwacht, kwam alles samen: ik kende niemand in Amsterdam, had geen relatie en dacht: áls ik het wil proberen, is het nu of nooit.’
Dus schreef ze zich in bij een escortbureau. De klanten waren vooral internationaal, bijna elke maand zat ze in het vliegtuig. ‘Als 19-jarige ben ik de halve wereld overgevlogen. Misschien niet zo veilig, denk ik achteraf, maar ik heb prachtige plekken gezien waar ik anders nooit was gekomen. Een concert van David Guetta op Ibiza, privéjets, jachten.’ Behalve inkomsten ontving ze parfums, tassen en sieraden. ‘Maar het spannende gaat er ook weer af: als je langer door het Rijksmuseum loopt, raakt ook alleen het állermooiste je nog. Wat ik nu het leukst vind, zijn de gesprekken. Veel mannen willen je mentor zijn, ik leer altijd iets: van astrologische tekens tot van alles over een financiële crash. Een paar weken terug had ik een klant die me tips gaf over Santiago de Compostela, de bedevaartsroute die ik ooit wil lopen. Hij gaf zelfs extra geld: voor onderweg, zodat ik aan ‘m zou denken.’
Vergis je niet: bij high-classescortwerk horen in 99 procent van de gevallen fysieke diensten, zegt Noa. Maar ze wil benadrukken dat het maar een klein onderdeel van de avond is. ‘Niemand kan twee uur seks hebben, hoe graag ze het misschien ook zouden willen. Dat gaat gewoon niet. Stel: je hebt een boeking van twee uur, dan ben je de eerste drie kwartier al bezig met elkaar leren kennen, wat eten, wat drinken. Na afloop knuffel je en praat je na. Op zo’n avond heb ik geen enkele zorg, behalve zorgen dat we alle twee een fantastische tijd hebben. Meestal gaat dat makkelijk, maar ik moet me emotioneel wel goed voelen, want er zit een deel acteerwerk bij.’ Ze eet een klein beetje van de bestelde gefrituurde courgette.
Het lijkt moeilijk te geloven: welke man betaalt minimaal 700 euro voor seks als het een stuk goedkoper kan op de Wallen? Maar volgens Noa is dat niet alleen waar zo’n date (het jargon van de escortwereld is gezellig, van dames tot dates) om draait. ‘Het zijn vaak mannen die de hele dag hard gewerkt hebben, misschien net een vlucht achter de rug hebben en morgen weer wegmoeten. Zo’n man betaalt voor iemand die vrolijk is, op de hoogte is van het nieuws, iemand met wie ze kunnen praten. Ik ben een soort invalvriendin, maar dan eentje die nooit chagrijnig is.’
‘De meeste van onze klanten zoeken de girlfriend experience.’ Esther Meppelink (44, witgeverfd haar, rode lippenstift, opgewekt type) van The Courtesan Club wil graag over haar vak praten, want er bestaan zoveel misverstanden, zegt ze. Dat de betere escortbedrijven shady businesses zouden zijn, bijvoorbeeld, terwijl zogenaamde relaxbedrijven in veel gemeenten in Nederland gewoon legaal zijn. ‘Ik denk dat de snackbar verderop minder streng wordt gecontroleerd door de gemeente dan wij. Er zijn allerlei regels, we betalen netjes belasting, de GGD komt langs.’
Meppelink heeft haar studie Nederlands nooit helemaal afgemaakt, van de scriptie kwam het niet meer: het bijbaantje als telefonist bij dit escortbureau was veel leuker. Al vrij snel werd ze mede-eigenaar. En nee, zelf heeft ze het werk nooit uitgeprobeerd.
Gemiddeld sturen zo’n tien vrouwen per week een sollicitatieformulier in. Hun motivatie is belangrijk, zegt Meppelink, ze mogen het bijvoorbeeld niet puur voor het geld doen, want wie diep in de schulden zit, overschrijdt te snel z’n eigen grenzen. Bovendien moeten ze er goed uitzien, makkelijk een intelligent gesprek gaande kunnen houden, stevig in hun schoenen staan en bovendien: dienstverlenend zijn. Dat klinkt raar, maar wie zichzelf niet kan wegcijferen, kan volgens Meppelink nooit een goede escort zijn. ‘Oók als het geen George Clooney is die de hoteldeur opendoet, en dat moet je wel kunnen.’
‘De een zegt al jaren: ik word later arts of kapper. Ik heb altijd in mijn achterhoofd gehad: misschien ga ik later iets doen met seks voor geld.’ Prostitutie past bij haar, zegt Isabel (23, halflang blond haar, wijde rode trui, master sociologie. Ze werkt via een Belgisch escortbureau. Ironisch: ‘Nee hoor, mijn ouders zijn nog bij elkaar en ik heb een prima relatie met mijn vader.’) ‘Het klinkt vast raar, maar ik vind het leuk mensen op zo’n manier blij te maken. Een luisterend oor, een beetje liefde: ik bied die intimiteit graag. ‘Dan zul je wel onzeker zijn’, zeggen anderen vaak. Nou, nee. Natuurlijk is het niet vervelend om complimentjes te krijgen, maar ik vind het gewoon leuk om deze service te bieden, ik ben er trots op dat mensen een hoogtepunt bereiken dankzij mij.’
Wel is haar ervaring dat het met die vermeende glamour meevalt. ‘Natuurlijk had ik dat beeld in mijn hoofd, maar die luxe etentjes en uitstapjes gebeuren maar zelden. Je moet er wat mooier uitzien en het duurt wat langer, want als high-classescort word je minimaal twee uur geboekt, maar uiteindelijk is het gewoon dezelfde platte seks als in een bordeel.’
Hoe doet een mens dat? ‘Natuurlijk zijn er mannen bij met wie ik in mijn vrije tijd nooit iets zou beginnen, maar iemand die dik en lelijk is, kan wél een mooie lach hebben. Dankzij dit werk heb ik geleerd om in iedereen iets aantrekkelijks te zien.’ Ze klinkt alsof ze het meent. ‘Laatst was ik bij een ict’er, een lieve jongen, maar wel zo eentje waarover alle vooroordelen kloppen: sociaal incapabel, een Star Wars-T-shirt met vlekken en zo wit dat-ie bijna licht gaf. Het was als seks met een zeester. Hij lag bewegingloos op bed, zonder één keer een geluid te maken waarvan ik dacht: dat is positief. Achteraf zei hij dat het lekker was, maar ik moest ontzettend mijn best doen en seks duurt geen drie uur, zelfs niet als je het twee keer doet, dus ik heb alles geprobeerd om het gesprek gaande te houden – na afloop was ik mentaal uitgeput. Natuurlijk zit er ook weleens goede seks tussen met een knappe man, maar meestal is het geen vrijpartij waarvan je denkt: doe dat nog maar een keer. Korte boekingen zijn soms fijner, haha. Maar als ik zie dat iemand opbloeit en zich dankzij mij zekerder en socialer voelt, dan vind ik dat mooi. Dan ben ik trots. En nee, ik heb me nog nooit vies gevoeld, ook niet toen ik een tijdje in een bordeel werkte, het op een dag met tien mannen deed en thuis te moe was om te douchen. Ik hou gewoon van seks.’
Dat is inderdaad wel een voorwaarde, mocht je een bijbaan als escort overwegen, en dan nog is dit werk niet voor iedereen, denkt Isabel. ‘Het is een grote stap. Ik ken meisjes die het een keer geprobeerd hebben en die nu depressief of suïcidaal zijn. Uiteindelijk ben je gewoon een hoer. Ik voel me daar zelf niet slecht over, maar als het niets voor je is, zul je je wél vies voelen.’
Ondertussen gaan op het kantoor van het escortbureau de telefoons zo vaak dat telefonist Marian amper tijd heeft om haar sigaret op te roken. ‘Ook daaraan merk je dat de economie weer aantrekt.’ Het vierde meisje van vanavond wordt geboekt, een vijfde verzoek per mail moet ze afwijzen: ‘Nee sorry, geen van onze meisjes is momenteel in de buurt van uw hotel in Leeuwarden, maar tot snel!’ Het blijkt een vaste klant, in de computer kernachtig omschreven als: ‘vriendelijk, vrouw wil geen seks meer, geeft toestemming. Update: gescheiden.’ Dan belt Noa, haar stem klinkt vrolijk door de mobiele telefoon die speciaal voor de meisjes is gereserveerd. Ze is inmiddels bij de Engelse zakenman die haar vanavond geboekt heeft. Hij wil eerst uit eten: of Marian een leuk Italiaans restaurant in Amsterdam weet? Het wordt Toscanini.
Mr. Adams zal er na afloop 2.550 euro (inclusief 50 euro reiskosten) voor neerleggen. Het kan goedkoper: een nacht blijven slapen kost 2.200 euro, en ook duurder: een week mee op vakantie is 10 duizend euro. Wie Noa opzoekt op de site van The Courtesan Club, ziet haar prijzen staan vlak onder haar maten (‘1,63, 70B, model-thin’) en haar ogen (‘green’). Na aftrek van 40 procent voor het bureau en de verplichte belastingafdracht (via de zogenaamde ‘opting-in’-regeling), blijft er voor haar na 16 uur werken 1144,40 euro netto over. Toch voelt dat niet alsof ze te koop staat, vertelt ze de week ervoor in de hotelbar. ‘Misschien is het technisch gesproken wel zo, omdat je mijn tijd en aandacht kunt kopen, maar het is ook gewoon een service die ik verleen. Vrijwillig: ik doe alleen wat ik fijn vind. Dingen als bondage, plasseks en sm geven me geen goed gevoel, dus staat op mijn profiel dat ik dat niet doe.’ En als een klant blijft aandringen? ‘Dan mag ik weg. Maar dat is nog nooit gebeurd.’
Van escortdame tot bureau-eigenaar, iedereen benadrukt dat escortwerk niet gevaarlijk is. ‘Toen ik hier net werkte, hád ik het niet meer van de stress’, vertelt telefonist Marian, ‘ik zag die meisjes voor me, vastgebonden en al. Maar er is nooit iets ergs gebeurd. Ja, misschien een klant die te veel coke heeft gesnoven, dan kan-ie niks meer.’ Volgens de bureau-eigenaren kenmerkt een chic escortbureau zich juist door veiligheid: een meisje wordt nooit zomaar ergens op af gestuurd. Bij nieuwe klanten wordt eerst de identiteit gecontroleerd: is hij wie hij zegt te zijn? Kloppen de creditcardgegevens, staat hij niet op de zwarte lijst die tussen de bureaus circuleert? De telefonist belt naar de opgegeven hotelkamer, of de klant er echt logeert. Mannen die na tienen ’s avonds bellen, worden afgewezen, zeggen de bureaus: dan zijn ze waarschijnlijk onder invloed. Mannen die roepen: ‘Breng me een vrouw’, ook. Als een meisje dat wil, wordt ze gebracht door een chauffeur en als ze niet binnen 10 minuten belt dat alles goed is en ook niet opneemt, gaat de chauffeur eropaf.
Van tevoren weigeren kan ook. Sommige escorts zijn niet dol op klanten uit bepaalde landen. Maar toch. Uiteindelijk kom je in je eentje een hotelkamer binnen. Wat als de klant een engerd is? ‘Ziet hij er onverzorgd uit, is z’n hotelkamer een zooitje of voelt het niet goed: verzin een smoes, ga weg, en wij lossen het op’, zegt Esther Meppelink. ‘Er wordt zo vaak gedaan alsof het gevaarlijk werk is met mannen die op van alles uit zijn. Maar onze klanten hebben wat te verliezen: een bedrijf, een hoge positie. Na bijna twintig jaar ben ik er heilig van overtuigd dat het overgrote deel van de mensen dat gebruikmaakt van betaald gezelschap, gewoon een leuke tijd wil.’
‘Gisteren had ik een man van 42 die graag voor het eerst anaal wilde doen, maar hij was erg verlegen. ‘Doe ik je pijn’, vroeg hij steeds, ‘moet ik stoppen’ – ik vond het zó’n lieve man. Zo schattig. Tussendoor wilde hij steeds knuffelen.’ Faya (30) is net terug van het strand. Nu zet ze in haar nieuwe appartement vlak bij zee een schaaltje stroopwafels neer. Ze betaalde haar opleiding tot visagist met het geld dat ze verdiende als escort, kreeg een vriend, stopte, en toen dat uitging, begon ze weer omdat ze het miste. ‘In het begin deed ik het voor het geld, maar het gekke is: met een dagdeel visagie verdien ik tegenwoordig net zoveel als met een avond escortwerk, en toch blijf ik het doen. Het allerleukst is de spanning, dan zit ik in de auto en bedenk ik: wie zal het vanavond weer zijn? Het is moeilijk uit te leggen: de kick, de aandacht… Ik heb het liever op deze manier dan dat ik uitga, iets te dronken word en dan aandacht van mannen zoek, dat vind ik echt goedkoop. Ik krijg er normaal veel meer voor en nu moet ik voor een wodka met je mee naar huis?’ Net als de andere escortmeisjes praat ze met genegenheid over haar klanten. Alsof ze het over vrienden van vroeger heeft, jongens met wie ze nog in de klas heeft gezeten: toegeeflijk, bijna moederlijk. Zelfs over de BN’er die ze ooit voor televisie opmaakte en die haar een paar maanden later als escort boekte en schrok toen ze voor zijn hotelkamer stond. (Ze hebben het wel gedaan: hij zou niets zeggen bij de tv, zij niet tegen de roddelpers.)
Vroeger werkte Faya voor zichzelf, maar nadat een klant iets in haar drankje had gedaan en ze zich niets van de vorige avond kon herinneren, besloot ze bij het luxe escortbureau Mrs. Jones te solliciteren. Ze controleren de klanten streng, zegt ze, het voelt veilig en ze kan nu kieskeuriger zijn: de gepensioneerde leraar die met haar wil uitvoeren wat hij vroeger niet met zijn leerlingen kon doen, de man die luiers draagt en wil dat ze hem als een baby verschoont, die doet ze niet meer, sinds ze het geld niet meer nodig heeft. Maar toch: als iemand je betaalt, is er dan niet per definitie sprake van een machtspositie?
Ze pakt nog een stroopwafeltje. Nee, zegt ze resoluut. ‘Laat die mannen maar denken dat zij de macht hebben. Voor een paar uurtjes vind ik het niet erg om daarin mee te gaan. Daarna loop ik de deur uit en denk ik: wat een sukkel ben jij, dat je betaalt voor seks.’
En daar is-ie misschien dan toch: de andere kant. ‘Ik vertrouw geen mannen meer’, vertelt Isabel, ‘echt nul. Soms komen ze in wielrenoutfit of met de hond erbij, ik heb er zoveel gezien die vreemdgaan. Het ergste was een man die net een tatoeage had laten zetten, het folie zat er nog op. ‘Wat staat er’, vroeg ik. Bleek het de naam van zijn dochter, zijn vrouw was de dag ervoor bevallen en lag nog in het ziekenhuis. Als ik iemand leuk vind, word ik wantrouwig, bij de tweede afspraak wil ik bij wijze van spreken al kijken welke andere meisjes hij nog meer appt. Gevoelens probeer ik tegen te houden, omdat ik toch een beetje bang ben gekwetst te worden.’ Toch is er nu sprake van een prille relatie, al is dat niet altijd makkelijk. Een hoogtepunt bereiken is bijvoorbeeld lastig, omdat ze door het werk zo gewend is om te faken, immers: alles in dienst van het plezier van de betalende man. Haar vriend weet wel waardoor dat komt, althans, ze heeft hem alleen verteld dat ze vróéger escortwerk heeft gedaan. ‘Ja, ik heb met een paar honderd man seks gehad, maar ik vind mezelf geen slecht mens en ik zal later geen slechte moeder zijn om wat ik nu doe. Maar ik maak me zorgen om wat hij er later van zal vinden, vooral omdat ik het uit vrije wil heb gedaan. Ik denk dat het nog eerder geaccepteerd zou worden als het gedwongen was, want wat zegt dit over mij? Wat voor raar, vies persoon ben ik dat ik dit wil?’
Noa valt het liegen zwaar. ‘Soms wil ik vertellen hoe mijn dag was, maar dat gaat niet, omdat er een taboe op rust. Een paar vriendinnen weten het, die wil ik er niet constant mee lastigvallen. Een van hen werd boos, dat ik haar met een geheim opzadelde.’
Toch denkt niemand erover te stoppen. Pas later, als ze afgestudeerd zijn en een normaal leven beginnen of als het écht tijd wordt een serieuze relatie op te bouwen. Dan heb ik een fantastische tijd gehad om op terug te kijken, denkt Noa, ‘en ja, dan draag ik wel iets mee wat ik nooit aan iemand kan vertellen. Maar hebben we niet allemaal geheimen?’ ‘Natuurlijk zijn de consequenties van dit werk heftiger dan als je achter de bar staat’, zegt Isabel, ‘maar ik doe dit niet de rest van mijn leven. Als ik stop, gaat het weer beter.’
Sophie (33) heeft er wél iets aan overgehouden. ‘Eindelijk m’n rijbewijs.’ Plus een herinnering die een favoriete fantasie is geworden: stomende seks met een bijzonder aantrekkelijke man tegen het raam van de presidential suite. Tien jaar geleden heeft ze als escort gewerkt bij Society Service om er rijlessen mee te betalen en spijt heeft ze van dat jaar nooit gehad, zegt ze. ‘Ik was een beetje onzeker over mijn lichaam toen ik begon: met maat 40 vond ik mezelf niet superstrak, maar het werk heeft me zelfverzekerd gemaakt. Mannen sloegen steil achterover van mij – negen van de tien keer werd ik behandeld als een prinsesje. Ik weet nu dat ik me overal staande kan houden, met mannen van over de hele wereld kan praten. Het klinkt misschien raar, maar dankzij dit werk weet ik wat ik waard ben.’
In de telefooncentrale van het escortbureau rookt Marian nog een sigaret. De tonijnsalade is op. Is het goed, dat alles te koop is? Is er echt niets aan de hand met meisjes die dit zomaar kunnen? Ze weet het na jaren als telefonist nog steeds niet zeker, maar als ze zeggen van niet, wie is zij dan om te oordelen, denkt ze. Escort is een schaduwwereld, een parallel universum waar onbekende mannen en vrouwen elkaar ontmoeten in anonieme hotelkamers en even iemand anders kunnen zijn. De charmantste man ter wereld of een wereldse vrouw in plaats van een verlegen student, ze ziet het vaak genoeg. Het is een rol, een geheim leven, buiten alle burgerlijke normen en waarden – voor zolang het duurt. Want het is eindig en dat moet het ook zijn. Voor de klanten, die soms verliefd worden op de meisjes die altijd 20 blijven en steeds minder lijken op de vrouwen van hun eigen generatie. Huilend bellen ze soms op: ‘Esmee en ik, we horen bij elkaar, waarom komt ze nooit meer?!’ Mannen zijn naïever dan vrouwen, zegt ze. ‘Ze denken vaak niet eens: ik ken haar echte naam niet.’ Maar ook voor de vrouwen is het beter als ze dit werk niet eeuwig doen, denkt Marian.
Hoe lang ze nog in deze business blijft, weet Amy (28) niet. Te lang moet het niet duren. ‘Eerst heb ik het nog gecombineerd met mijn baan als zwemlerares, maar ik sliep vier uur per nacht en moest dan weer naar het zwembad, ik was kapot. Weet je wat, dacht ik: ik ga gewoon voor het geld.’ Amy (zwart haar, zwart jurkje, hoge hakken) werkt sinds vier jaar fulltime als escort, onder andere bij Mrs. Jones. ‘Vorig jaar februari was mijn topmaand: 7.500 euro, nog zonder fooi, voor drie tot vier dagen in de week. Als het geld binnenkomt, weet ik al wat ik ga kopen: lingerie van Agent Provocateur, spijkerbroeken van Seven. Als ik heel hard zou werken, zou dat misschien ook wel lukken met een negen-tot-vijfbaan, maar wat zou ik daar dan niet voor moeten doen? Dat geldt ook voor dit werk, zeggen sommige mensen, maar dat vind ik niet: ik sta op wanneer ik wil, ga naar het strand, eten – en daarna naar mijn werk. Een sociaal leven heb ik niet. Wel geprobeerd, maar ik bleef liegen over wat ik deed en als ik niet kon afspreken omdat ik een afspraak met een goede klant had, werden vriendinnen boos: je kunt ook nooit. Eén vriendin heb ik verteld over mijn werk. Ik dacht dat zij het accepteerde, helaas. ‘Respect voor jou’, riep ze in een ruzie, ‘we weten toch wat je doet?’ Uitgaan doe ik niet, ik kijk Netflix op de bank. Wat zou ik moeten zeggen als ik een leuke jongen tegenkom: ik ben prostituee? Hij zou gillend wegrennen. Ja, dit leven is eenzaam, maar ik trek op met andere meiden die dit werk doen. Misschien zou ik ander werk zoeken als het niet zoveel verdiende, maar bijna niets betaalt zoveel zonder opleiding.’ Ze aait haar hondje.
Noa ziet haar Engelse zakenman vaker: dan kijken ze YouTube-filmpjes op zijn hotelkamer, gaan uiteten en hebben een of twee keer seks. ‘Hij is grappig, we hebben echt een mentale klik.’ Volgende week ziet ze hem weer. Heeft ze er zin in? ‘Het is makkelijk verdiend, dus nee, erg vind ik het niet.’
Noa, Mr. Adams, Isabel, Faya, Sophie en Amy heten in werkelijkheid anders.
Fotografie: Krista van der Niet