Zuurstokrealist

De Britse Miles Aldridge fotografeert al twintig jaar uitgesproken schoonheden in een even uitgesproken vervreemdende context. ‘Je bent prachtig en je gaat me vermoorden, dat vind ik interessant.’

Schermafbeelding 2018-01-17 om 10.12.01

After Cattelan #2, 2016

‘Mijn zus Saffron was 14 toen ze werd ontdekt als professioneel model. Ze kreeg een Ralph-Laurentrui aan en stond ineens stralend op de foto. Ik was 17 en dacht: dit is ongelofelijk, want ik wíst dat ze niet gelukkig was. Het heeft me nooit meer losgelaten; vanaf het moment dat ik leerde dat schoonheid zogenaamd gelijkstaat aan geluk, kon ik niet wachten om met dat idee te gaan spelen.’

Hij praat graag over zijn werk, de beroemde Britse fotograaf Miles Aldridge (52). Z’n upperclasstongval weerhoudt ‘m niet van een sporadische krachtterm, keurig gearticuleerd door de telefoon. Aldridge groeit op in een artistiek milieu. Zijn vader, Alan Aldridge, ontwerpt wereldberoemd geworden elpeehoezen voor The Rolling Stones, The Who en Elton John. Als Miles 10 jaar oud is, komt hij er toevallig achter dat zijn vader er nóg een gezin op na houdt, vlak om de hoek. Geen wonder dat Miles zijn moeder, een typische jarenzestigschoonheid, omschrijft als knap maar wanhopig depressief. ‘Ze had een slecht huwelijk, een afschuwelijke scheiding en toen ging ze dood.’

Schermafbeelding 2018-01-17 om 10.16.46

The vagaries of fashion #6, 2007

Aldridge treedt in de voetsporen van zijn vader en studeert grafisch ontwerp aan de kunstacademie, waarna hij een tijdje regisseur van muziekvideo’s is, naar eigen zeggen van matige kwaliteit. Gelukkig lijkt zijn toenmalige vriendin op topmodel Kate Moss, en de foto’s die hij van haar maakt, betekenen niet alleen haar entree in de modewereld, maar ook zijn doorbraak als modefotograaf. Binnen een paar maanden fotografeert hij voor de Britse Vogue.

De rauwe grungestijl die eind jaren negentig en vogue is, laat Aldridge volledig koud. Vanaf het begin gaan zijn modellen gekleed in zuurstokkleurtjes, worden ze vol in de make-up gezet en glanzend gekapt met perfecte poppengezichtjes en strakke etalagepopborsten. In 1997 trouwt hij met een van hen: het Amerikaanse supermodel Kristen McMenamy, beroemd vanwege haar koele blik en afwezige wenkbrauwen. Ze krijgen twee kinderen. In de jaren die volgen, blijft zijn oeuvre voor bladen als Vogue Italia en Numéro vrij constant. Het zijn filmische, glamourachtige beelden die zowel aantrekkelijk als ongemakkelijk zijn. Realisme? Heeft hij niks mee. ‘Ik stel fictie boven realisme. Niet omdat ik denk dat de wereld eng is of vervelend, maar omdat de echte wereld zich via fictie het best laat uitdrukken.’ Hij wil de leegte en stress van de moderne tijd laten zien, maar bedekt met een laagje glazuur. Dus bakken zijn schoonheidskoninginnen een eitje met een suïcidale blik, verstoppen zich in haute couture onder het gootsteenkastje en drukken stoïcijns een blote baby tegen hun juwelen. Ironisch genoeg maakt het Aldridge tot lieveling van de modewereld. ‘The end of the luxury road’, omschrijft een cultuurcriticus de afbeeldingen in zijn overzichtswerk I only want you to love me bij verschijnen. Herkent de fotograaf zich daarin? Onderkoeld: ‘Well, their Prada handbags didn’t make them happy.’

Schermafbeelding 2018-01-17 om 10.22.01

Dinner Party #5, 2009

Maar hoe leuk mode ook mag zijn, hij is misschien nog wel gekker op kunst. Stanley Kubrick, Jean-Luc Godard, Dwayne Hanson, Mahler; de truc is om al die invloeden samen te voegen, vertelt hij. Toen Aldridge na jaren uitgenodigd werd om samen te werken met de Italiaanse kunstenaar Maurizio Cattelan (niet onomstreden vanwege zijn grote wassen poppen die nogal lijken op een biddende Hitler of op paus Johannes II, net geraakt door een meteoriet), kon hij zijn geluk niet op. Eén nacht mocht hij komen fotograferen, in het Parijse Musée de la Monnaie waar de beelden van Cattelan op dat moment tentoongesteld werden. Wat hij precies wilde maken, mocht de fotograaf zelf weten. ‘Cattelan gaf me alle vrijheid: to succeed and to fuck up.’ Geen wonder dat hij enige druk voelde: ‘Die beelden zijn zo beroemd, kun je daar nog wat aan toevoegen?’ Jawel. Klassiek naakt, bedacht hij al snel, alsof de vrouwen van de neoclassicistische schilder David om middernacht tot leven komen en als geesten de beelden van Cattelan bedreigen én behagen, of misschien als sirenes uit de klassieke oudheid die met hun schoonheid de schepen op de rotsen lieten lopen. En ja, zo ontstonden ze weer: de bekende vrouwen van Aldridge. Mooi, ongelukkig en liefst nog een beetje gevaarlijk ook, want anders is het saai. ‘Je bent prachtig en je gaat me vermoorden vind ik veel interessanter dan: je bent prachtig en we gaan uit eten. Hahaha.’

Schermafbeelding 2018-01-17 om 10.17.01

After Cattelan #5

Gaat het dan nooit vervelen, bijna twintig jaar lang schoonheden fotograferen? Ligt er inmiddels niet meer uitdaging in de schoonheid van lelijkheid? Ten eerste zou hij iemand nooit lelijk noemen, antwoordt hij beleefd, ‘dat zou getuigen van slechte smaak’. En bovendien, even denken, nee: schoonheid verveelt hem nooit. Net als een filmregisseur wordt hij bij elke sessie nog steeds een beetje verliefd op zijn model. ‘Ik had geen keuze, denk ik: dankzij mijn zussen en moeder is esthetiek altijd een gegeven voor me geweest, al kan ik het tegelijkertijd nooit los zien van problemen. Misschien is dat wel de mooiste vorm van schoonheid: een vrouw in crisis, als het masker van perfectie even af gaat.’ Overigens is het huwelijk met zijn modelechtgenote sinds een paar jaar voorbij. Hij ging vreemd, vertelde zij aan The Daily Mail. Aldridge houdt het hierbij: ‘Kristen was buitengewoon mooi, maar ook zeer ongelukkig. Wanhoop en schoonheid, ja, alweer. I guess we tend to repeat stories.’

Schermafbeelding 2018-01-17 om 10.17.09

De serie After Cattelan van Miles Aldridge is voor het eerst te zien op fotografiemanifestatie Unseen bij galerie Reflex in Amsterdam van 21 t/m 24 september.

reflexamsterdam.com

All images are courtesy of Miles Aldridge and Reflex Gallery