Hoe wordt in Nederland de 10de verjaardag gevierd? En wat zegt dat over de tijdgeest? Aflevering 4 uit een serie: Jazz-lynn Beugelink viert het met zes vriendinnetjes en pony Peggy.
De jarige Jazz-lynn mag in de kofferbak. Beeld Ivo van der Bent
Een kinderfeestje, dat hoeft niet zo veel te kosten, toch? Paardrijden, chips, limonade en aan het eind van de dag voor iedereen een pannenkoek; voor een paar tientjes ben je klaar. ‘Inderdaad’, zegt Andrea Bloemhof (37). ‘Ik zou niet weten waar ik het vandaan moest toveren.’
Dat haar dochter Jazz-lynn (10) nu tóch met zes vriendinnen rondjes rijdt op pony Peggy, zou je geluk in een leven vol pech kunnen noemen. Een ingewikkelde scheiding, arbeidsongeschikt door een depressie zestienduizend euro schuld; ‘Als ik straks een beetje tot rust ben gekomen, realiseer ik me pas echt wat er allemaal is gebeurd, denk ik.’
Sinds twee jaar heeft Andrea, die vroeger in een fabriek werkte, een bewindvoerder die haar op 70 euro weekgeld heeft gezet, waarvan ze 20 euro probeert te sparen en er 20 euro in de tank gaat. Met het bedrag dat overblijft, doet ze boodschappen. De truc is, zegt ze, om dan niet te kijken naar wat je lekker vindt.
‘Ja, mensen vragen zich vaak af waarom je niet een paar tientjes voor een feestje kunt sparen’, zegt feestregelaar Mieke Deiters aan de telefoon. ‘Maar weet je wat het is? Een nieuw paar schoenen kost óók 50 euro, een winterjas het dubbele en dan heeft je kind eigenlijk nog een tweede paar schoenen nodig. Als je in de schulden zit, is altijd wel iets urgenter en dus wordt het feestje steeds maar doorgeschoven. Een groot verdriet, zeker als je bedenkt dat kinderen op school elke week worden geconfronteerd met een jarige die wel een feestje geeft.’ En een goedkope middag thuis dan, met koekhappen en schmink, dat kan toch ook feestelijk zijn? Zeker, maar probeer zoiets maar eens rond te krijgen in je hoofd als je diep in de schulden zit en misschien nog vier kinderen hebt.
Zeven meisjes en pony Peggy. Beeld Ivo van der Bent
Daarom richtten Deiters en oud-studiegenoot Renée Kranenberg drie jaar geleden Stichting Uitgestelde Kinderfeestjes op. Voor ieder gezin dat via een hulpverlener bij de stichting een aanvraag doet, regelen ze een partijtje. Vorig jaar waren het er ruim 350. Maar de stichting doet expres niet te veel aan naamsbekendheid, zegt Deiters. ‘In Nederland groeien meer dan driehonderdduizend kinderen in langdurige armoede op. Dat is gigantisch, we zijn al blij als we daar volgend jaar 0,1 procent van kunnen helpen.’ Met hun 27 vrijwilligers zouden ze meer feestjes willen organiseren, maar dat gaat niet. ‘Je ziet vaak dat arme mensen als groep worden aangesproken: dan is er een speeltuindag voor alle kinderen van de Voedselbank, maar daarmee stigmatiseer je armoede nog meer, blijkt uit onderzoek. Ik ben misschien arm, denkt de doelgroep dan, maar wél een mens. Dus ook al kost het veel tijd, we vragen ieder gezin apart waar de interesses van het kind liggen en proberen dan in de buurt een bijpassend feestje te regelen.’ Liefst geen bioscoopbezoek maar een wetenschapsfeestje, een voetbalclinic of een andere activiteit waarbij de jarige iets nieuws meemaakt.’
Toen Jazz-lynn vorig jaar jarig was, hield ze thuis een knutselfeest en kreeg ze van haar moeder een konijn (dat eerst drie maanden liefdevol in de bench van de hond werd opgenomen voor het een eigen hok kreeg). Dit jaar heeft Andrea haar dochter drie felbegeerde speelgoedpaardjes à 50 euro gegeven. Ze heeft er lang voor gespaard. ‘Een kind moet er niet onder lijden dat je geen geld hebt.’ Maar daarna was het wel echt op. Toen wees een vriendin die ook in de schuldsanering zit haar op Stichting Uitgestelde Kinderfeestjes, dat dit manegefeestje op De Lourenshoeve in Den Ham voorstelde, vlak bij huis. Een schot in de roos, blijkt. Jazz-lynn: ‘Wat er zo leuk is aan paarden? Alles.’ En als je beste vriendin heeft afgezegd voor je feestje en je zelf geen contact meer hebt met je vader, zijn ze misschien wel nóg belangrijker.
Jazz-lynn. Beeld Ivo van der Bent
Het is een zonnige zaterdagmiddag, op de parkeerplaats zijn zonder verdere plichtplegingen de Intertoys-cadeaukaarten al uitgewisseld, zodat er nu, in de kantine van de manege, weinig meer te doen valt dan met chipszakjes kraken. Meisjes van 10, ze kunnen giechelen en een hoop lawaai maken, maar ook héél stil zijn. Bleu. Onwennig. Misschien komt het doordat Jasmijn (9) wel met Jazz-lynn in de klas zat, maar niet met haar paardreed en Loes (10) op een andere school zit dan Kyron (10) en Marlou (11), en de twee-eiige tweeling Elsha en Dewi (10) op wéér een andere school zitten. Ze kennen allemaal de jarige, maar elkaar niet zo goed, dus dat kletst wat minder makkelijk. Gelukkig begint de rondleiding door de manege en komt er glans in de ogen. De stallen waarin de paarden en pony’s staan, vaak privébezit, zijn bijna te klein voor de hoeveelheid paardenliefde die vrijkomt. ‘Als je elkaar afwisselt, kunnen jullie allemáál knuffelen’, suggereert het meisje van de manege. Intens gelukkig poseren Jazz-lynn en Marlou tussen de veulens No Nonsense en No Excuse.
‘We hadden zelf ook paarden thuis, maar door de scheiding moesten we het huis en de grond verkopen. Nu rijdt Jazz-lynn bij opa en oma op pony Skadi’, zegt moeder Andrea. ‘Zij hebben een stuk weiland gehuurd en betalen het onderhoud.’ Ook bij vriendinnetje Marlou moest het paard worden verkocht toen haar ouders uit elkaar gingen, vertelt ze uit zichzelf. Met onverholen spijt in haar stem: ‘Mijn pony heet Lente, hij staat nu ergens anders in Den Ham op stal.’
Jazz-lynn in de paardenstallen. Beeld Ivo van der Bent
De jarigen voor wie ze een feestje organiseren, komen soms uit multiprobleemgezinnen, zegt Mieke Deiters van Stichting Uitgestelde Kinderfeestjes. Vaker zijn het mensen die failliet zijn gegaan, soms spelen langdurige werkeloosheid, geestelijke beperkingen, veel broertjes en zusjes en/of andere ingewikkelde zaken mee. En er is veel schaamte. ‘Scholen organiseren weleens een sponsorloop om geld op te halen voor onze stichting, terwijl niemand weet dat er in de klas een kind zit dat zijn verjaardag niet viert.’ Ze zucht. ‘Ik zou willen dat mensen durven te vertellen dat ze een probleem hebben, want dán komen er oplossingen naar je toe. Dan kunnen wij helpen. Het zou zo mooi zijn als ouders het lef hebben om aan de schooldirecteur te vertellen wat er aan de hand is.’ Als Deiters hoort dat Jazz-lynn werd gepest omdat ze geen dure Vingino-broeken droeg en eerlijk vertelde dat daar thuis geen geld voor was, zegt ze: ‘Tja, kinderen zijn bikkelhard. Maar als wij in de klas vragen: hoe zou jij het vinden als je nooit meer je verjaardag kon vieren, dan begrijpen ze het vaak wel.’
Na het poetsen, opzadelen en estafette-rijden, dat pony Peggy allemaal stoïcijns ondergaat, krijgen de meisjes in de kantine een snoepzakje en nog meer limonade. Giechelend gooien ze lege plastic bekertjes naar elkaar. ‘Niet doen’, roept Andrea, maar toch smijt Jazz-lynn, baldadig geworden, haar eigen paardrijhandschoentjes voor haar moeder op de plavuizen. ‘Ik laat ze gewoon liggen, hoor’, zegt die. Maar als de meisjes terug naar de parkeerplaats rennen om zich allemaal in de kleine auto te proppen, raapt Andrea de handschoentjes toch op. ‘Die heeft ze twee verjaardagen geleden gekregen.
Gelukkig groeit ze niet zo hard.’
Snoep en chips in de kantine. Beeld Ivo van der Bent