Hoe werd dé scharrelapp Tinder ineens een serieuze babybroedplaats?
3 januari 2014. ‘It’s a Match!’ piept Tinder. Hè? Wanneer heb ik deze jongen met anarchistisch mutsje ook alweer naar rechts geswipet? Voor of na die kunstenaar bij de Eiffeltoren? Nou, eerst maar eens afwachten of hij daadwerkelijk wat gaat zeggen. Dan kunnen we altijd vrijblijvend wijn gaan drinken, tenminste, als die andere 28 matches er niet tussendoor komen.
3 juli 2015. Nooit gedacht dat er zo veel verschillende autostoeltjes bestonden, maar de jongen met de anarchistische muts en ik moeten er echt eentje kiezen: op de zwangerschapstest zijn twee streepjes verschenen. We lachen (en huilen een klein beetje tegelijk): we krijgen een baby!
Toen Tinder eind 2012 naar Nederland kwam, downloadden slechts een paar duizend mensen de gratis datingapp uit Amerika. Ze selecteerden gewenste sekse, leeftijd en afstand en scrollden vervolgens door duizenden foto’s van potentieeltjes. Niet leuk? Swipe naar links. Wel leuk? Swipe naar rechts. Alleen als die ander jou ook naar rechts had ‘geveegd’, had je een match en kon je via de chatfunctie van de app met elkaar praten. Simpel en verslavend: begin 2014 telde de app al 1,2 miljoen Nederlandse gebruikers, inmiddels zijn dat er waarschijnlijk nóg meer (het bedrijf geeft geen cijfers meer). Hoe dan ook, op Tinder kun je rustig rondkijken zonder een echte relatie te zoeken, waar de meeste datingsites wel op zijn gericht. Vrijblijvendheid is troef. Meerdere dates in een week (of op een avond) zijn niet ongebruikelijk. Sterker: een vriend haalde eens twee bier tijdens een tinderdate en toen hij terugkwam van de bar, zag hij dat de vrouw in kwestie ondertussen aan het swipen was. Het is gewoon té makkelijk om het niet te doen. Zelfs mensen met een relatie tinderen: op zoek naar een avontuurtje, een extra bedgenoot, of gewoon, alleen maar om te kijken hoe ze in de markt liggen – geen grotere egoboost dan de ‘ping!’ van een nieuwe match.
Tinder als de grote schaal gefrituurde hapjes op borrels: je weet nooit waar je in bijt, maar niemand kan er afblijven. De app leverde daarmee zowel leuke scharrels, frustraties als goede verhalen op – en sinds kort dus ook baby’s.
Steeds meer, lijkt het wel. Twee slimme ondernemers bedachten zelfs al rompertjes met ‘My parents didn’t swipe left’ erop, tot Tinder de verdere verkoop verbood. Huh? Is Tinder van een dubieuze app voor snelle en wilde seks opeens een brave broedplaats geworden voor serieuze relaties?
Wie Tinder and the Dawn of the Dating Apocalypse leest, zou het niet zeggen. In dit vorig jaar verschenen artikel in het maandblad Vanity Fair wordt een wetenschapper geciteerd die vertelt over dé twee veranderingen in heteroseksueel paargedrag van de afgelopen vier miljoen jaar: de landbouwrevolutie, waardoor we op één plek bleven wonen en het moderne huwelijk ontwikkelden, én internet. Vanaf dat moment hoefden mensen hun partner immers niet meer te vinden via familie, werk, vrienden of het uitgaansleven. Maar de lange, romantische mails die het net volgens de auteur in het begin nog opleverde (denk aan de zoete epistels uit de film You’ve Got Mail) zijn nogal anders dan de ultrakorte tekstberichtjes die we tegenwoordig via Tinder sturen. Zoals student Jennifer (22) in hetzelfde artikel zegt: ‘Ik krijg berichtjes met: ‘Wanna fuck?’ Een andere studente leest beledigd voor: ‘Ik ben op zoek naar iets snels tussen nu en twintig minuten, heb je tijd?’ Een mannelijke twenty something investment bankier blijkt in hetzelfde artikel een stuk tevredener: ‘Het is net alsof je online eten bestelt, maar in plaats daarvan bestel je een persoon.’
Het Amerikaanse artikel eindigt met een ongeruste auteur die stelt dat de gevolgen van ongelimiteerde sekspartners even problematisch beginnen te worden als pornogebruik: nu seks dankzij internet altijd en overal beschikbaar is, kunnen we geen maat meer houden. We gaan al schransend ten onder. ‘Je zou het psychoseksuele obesitas kunnen noemen.’
Let wel: dit speelt zich af in New York, een stad met een numeriek ernstig verstoorde man-vrouw-verhouding en met inwoners die een tikkeltje drama doorgaans niet schuwen. In Nederland is de tindersituatie doorgaans anders, ontdekte docent antropologie Jitse Schuurmans (34, wel een vriendin, niet via Tinder). Hij deed onderzoek naar datingapplicaties en geeft daarnaast lezingen over Tinder waarbij hij vaak een kleine, anonieme enquête onder de bezoekers houdt. Zo vroeg hij tijdens een lezing in De Balie in Amsterdam: hoeveel van je tindermatches heb je daadwerkelijk ontmoet? Dat waren er wonderbaarlijk weinig, vertelt de antropoloog: meer dan 80 procent had minder dan vijf matches in het echt ontmoet, en zo’n 20 procent had nog nooit één enkele match in het echt gezien. Met hoeveel van die mensen heb je vervolgens het bed gedeeld?, ging Schuurmans verder. Ongeveer een kwart had nog nooit seks gehad met een tindermatch, een derde was naar bed geweest met één tot drie matches. En minder dan 20 procent van de ondervraagden zei: tussen de vier en zes matches. Tot slot vroeg Schuurmans hoeveel romantische relaties uit die seksuele contacten voort waren gekomen. Minder dan de helft zei: nul relaties en bijna 40 procent antwoordde: één tot twee relaties. Met andere woorden: ‘Tinder is géén scharrelapp. Er komen naar verhouding nog best wat romantische relaties uit voort.’ Natuurlijk is de schaal van deze enquêtes te klein om betrouwbare cijfers te leveren, maar opvallend is dat elk onderzoekje telkens wel min of meer dezelfde uitkomsten oplevert. Misschien dat die getallen daarmee toch indicatief zijn.
En het blijft hoe dan ook leuk om bij een kopje kruidenthee te vertellen wat de jongen met de anarchistische muts en ik binnenkort krijgen: ‘Een tinderbaby?!’ Verbaasde blik. Waarna meestal de weifelende reactie volgt: ‘Maar dat is toch niet romantisch?’
‘Alsof Tinder een soort geprefabriceerde liefde is’, reageert Jan Drost (40, wel een vriendin, niet via Tinder). Drost is als filosoof gespecialiseerd in de liefde en schreef Het romantisch misverstand. ‘Ik denk: het is toch zonde om jezelf een potentieel mooie ontmoeting door de neus te laten boren. Waarom zou je het toeval níét een handje helpen?’ Tenminste: als je ná die ontmoeting dan wel stopt met tinderen. Dat kan lastig zijn, vooral met die schijnbare overvloed aan partners (‘al is het een misverstand dat die allemaal op jou zitten te wachten’), maar dat is wel noodzakelijk: je concentreren op één persoon is volgens Drost de basisvoorwaarde voor een goede relatie. Gelukkig kun je van dat stopmoment ook iets moois maken. Drost: ‘Elkaar diep in de ogen kijken en tegelijkertijd de app van je telefoon verwijderen, zou net zo’n memorabel moment kunnen worden als de eerste keer samen ontbijten of op vakantie.’
Er is trouwens nog een groot verschil met de klagende New Yorkse studentes en de Nederlandse tindergebruikers: de eersten zijn meestal niet ouder dan een jaar of 26, terwijl de laatsten naar schatting van antropoloog Jitse Schuurmans vaak tussen de 25 en 35 zijn. Juist: de leeftijd waarop je aan kinderen denkt. En wie ontmoet je vervolgens op Tinder? Mensen die hetzelfde in het leven staan, zegt Janelle Ward (38, op Tinder), communicatie- en social-mediaonderzoeker. Want hoe mooi het ook zou zijn als je op Tinder − waar je alleen een foto en de leeftijd ziet en dus niks weet over opleiding, lengte of werk − eindelijk eens onbevooroordeeld met een héél ander soort mensen zou matchen dan in het dagelijks leven, de onderzoeker heeft dat resultaat zelf helaas nog nooit gevonden. Wij mensen zoeken immers altijd naar een evenbeeld, zegt ze, bewust of onbewust. Ward: ‘Ik vind het fascinerend dat we dat blijkbaar kunnen op basis van één foto.’ Hoe dan? ‘We zoeken naar aanwijzingen. Vrouwen met een duckface (sexy bedoelde, getuite lippen, red.) wijzen bijvoorbeeld doorgaans op een lage opleiding, net als mannen die selfies maken in hun auto.’ En blijkbaar kunnen mensen dat in een fractie van een seconde inschatten.
Misschien dat vroeger de partnerselectie in het echt ook niet zo ingewikkeld was, maar de hofmakerij was een beduidend langduriger aangelegenheid. ‘Eerst was je drie jaar bevriend, dan drie jaar verloofd om te sparen voor je bruiloft en vervolgens bleef je levenslang bij elkaar’, doceert Jan Latten (63, wel een partner, niet via Tinder). Nu zie je volgens de hoogleraar sociale demografie aan de UvA en hoofddemograaf bij het CBS meer én turbulentere relaties. Waardoor je rond de 30 weliswaar beter weet wat je wil, maar ook snel ter zake moet komen, vooral als vrouw met kinderwens. En welk medium is daar ultiem geschikt voor? Tinder. Je kunt er immers heel precies op leeftijd selecteren (in tegenstelling tot in de kroeg) en hoeft niet eerst een ellenlange vragenlijst in te vullen zoals op datingsites. Daarnaast nodigt chatten meer dan praten uit expliciet je bedoelingen kenbaar te maken. Omdat dat digitaal is, is het ook nog eens een stuk minder eng. Of je nu vraagt: ‘Seks?’, of: ‘Wil je vader worden?’, meestal heb in no time antwoord. Latten: ‘Geen wonder dat het op Tinder snel tot kinderen kan komen.’ Dat maakt tinderromances dus vrij doelbewust.
Zouden de kinderen die daar vervolgens uit voortkomen dan ook een ander soort kinderen zijn? Daar zijn geen cijfers over, maar, filosofeert de hoogleraar, vergelijk het met de kinderen van homostellen. ‘De keuze voor kinderen is ook door deze stellen zeer expliciet gemaakt, waardoor ze heel gewenst zijn. Uit onderzoek blijkt dat die kinderen het vervolgens vaak goed doen.’ Met andere woorden: ‘Tinder komt voor veel mensen als geroepen.’
Waarom blijven we dan toch zo graag geloven in dat ranzige imago van Tinder? De media helpen niet mee, denkt antropoloog Jitse Schuurmans: die vertellen liever over sensationele seksafspraakjes dan over brave relaties. Onderzoeker Janelle Ward gaat nog een stap verder. Dat raunchy imago komt de meeste tinderaars juist wel goed uit, zegt zij, want met zogenaamd ‘voor de lol’ even rondkijken, maak je je een stuk minder kwetsbaar dan als je toegeeft dat je écht op zoek bent. ‘Over vijf jaar is er weer iets anders, maar voor nu is Tinder gewoon een technologisch middel om te bereiken wat bijna iedereen wil: een geliefde en misschien wel een kind.’
Nu nog een degelijk autostoeltje.
Foske Douze (29), stylist en Willem van Rij (33) ondernemer, Noef Elisabeth Bordeaux en Willem Ramses Fox (21 januari 2016)
It’s a Match! op: 4 maart 2014
Zwangerschapstest: 1 mei 2015
Foske: ‘Gefeliciteerd met jullie tindertwins! Dat was eigenlijk de enige opmerking over Tinder die we kregen.’ Willem: ‘Toen het tijdens de echo een tweeling bleek, stond ik te springen naast het scherm.’ Foske: ‘Ik was blij dat ik lag.’
Willem: ‘Ik woon in Rotterdam en had de straal altijd op maximaal 1 kilometer afstand staan. Daarvóór was ik voor een meisje naar Brazilië gereisd en dat werd niks, vandaar. Maar toen ik voor een cursus op de Utrechtse Heuvelrug moest zijn en ’s avonds niets te doen had, dacht ik: toch maar eens kijken. Hoe zeg je dat genuanceerd? Ik had best wat ervaring op Tinder. Ik was nogal aan het dwalen, dacht: ik blijf alleen over. Maar zo heb ik wel geleerd wat ik níet wilde en toen ik die avond Foske tegenkwam, wist ik dat zij Champions League-materiaal was.’
Foske: ‘Natuurlijk is Tinder een vleeskeuring, maar ik zag het vooral als compliment. Als je in de kroeg staat, durft niet iedereen zomaar ‘Match!’ te roepen.’ Willem: ‘Mijn openingszin was: zo, jij bent een pittige tante zeker.’ Foske: ‘Ik hield het eerst een beetje af, tot de gesprekken zo leuk werden dat ik dacht: ik ben gek als we niet afspreken.’
Willem: ‘Het voelde gelijk onwijs goed. En we wilden alle twee al kinderen, dus op een gegeven moment hebben we het gewoon geprobeerd. De onrust die ik altijd voelde, het onbestemde gevoel dat ik iets wilde nalaten – nu ben ik van al dat gezeik af.’ Foske: ‘Wij zaten in zo’n totaal andere wereld, zonder Tinder hadden we elkaar nooit ontmoet.’ Willem: ‘Ik moet er niet aan denken. Het zijn echt full monty liefdesbaby’s.’
Hedske Vochteloo (32), vormgever en fotograaf, Rob van Berlo (46), P&O-adviseur en Noor (1).
It’s a Match! op: 23 oktober 2013
Zwangerschapstest: 20 april 2014
Hedske: ‘Toen ik erachter kwam, heb ik eerst drie rondjes om z’n huis gereden voor ik aanbelde. Het was wel snel. We hadden nog niet eens samengewoond. Maar we wisten meteen: dit gaan we doen. ‘Mag ik je feliciteren’, vroeg een vriendin voorzichtig. ‘Natuurlijk’, zei ik, ‘we zijn hartstikke blij!’
Vijf maanden eerder had ik nooit gedacht dat ik via Tinder een kind zou krijgen. Of dat ik zó verliefd zou worden: de eerste maand met Rob struikelde ik steeds over stoepjes en paaltjes, zo erg was het. Tinder was meer een seksding, dacht ik, maar ik moest het voor mijn werk even installeren en was toch wel nieuwsgierig.
Rob had meteen een goede openingszin: ‘Je lijkt op een kruising tussen Pippi Langkous en een femme fatale, maar wie ben je nou echt?’ Da’s toch iets anders dan ’s morgens om negen uur: ‘Neuken?’
Ja, dat soort types heb je er ook tussen, maar er zitten ook hele saaie kantoormensen bij; Rob is gewoon ambtenaar, haha. Ik voelde gelijk vanaf het begin dat het goed zat. In de kroeg kan het eerste contact oppervlakkig zijn, beïnvloed door drank en sfeer, maar op Tinder ga je toch vrij snel de diepte in en kom je veel over iemand te weten. Daardoor is het makkelijk gelijkgestemden te vinden.
‘Is het niet romantischer later aan Noor te vertellen dat jullie elkaar in de supermarkt hebben ontmoet?’ vroeg een andere vriendin. Tja, misschien, maar dat gebéurt gewoon niet in onze leeftijdscategorie. Bovendien: er zijn zo veel mensen die elkaar via datingsites ontmoeten, waarom zou ik me daarvoor schamen? ‘Van tinderen komt kinderen’, had ik eerst nog op het geboortekaartje willen zetten, maar dat wilde Rob niet.’
Iris Fokkema (33), sponsormanager en 6 maanden zwanger en Martijn van der Jagt (32), contentmanager.
It’s a Match! op: 26 oktober 2014
Zwangerschapstest: 14 oktober 2015
Iris: ‘Ik had één regel: als-ie met huisdieren of een motor op de foto staat, doe ik het niet. Je moet toch een soort richtlijn aanhouden. En toen heb ik Martijn, die met een kat én een motor op de foto stond, dus toch per ongeluk geliket, haha. Ik vond Tinder grappig tijdverdrijf, maar ook nogal oppervlakkig. Een ander scrollt net zo ongeïnteresseerd door jouw profielfoto’s als jij door die van hem. Tijdens onze eerste chats ging het erover dat we alle twee niet zo goed wisten wat we nou van die app vonden, maar onze eerste date was gelijk leuk. Zo’n negen maanden later zat ik bij de huisarts hysterisch te hyperventileren. Ik was zwanger. Nee, dat had ik nooit verwacht toen ik met Tinder begon.’
Martijn: ‘Terugkijkend vinden we het eigenlijk wel grappig. Al die serieuze sites adverteren zich suf en wij doen dit via Tinder!’ Iris: ‘Hadden we elkaar ook in de kroeg aangesproken of waren we elkaar dan voorbijgelopen? Dat vond ik in het begin wel lastig. Maar nu zijn we er niet meer mee bezig. Tinder is gewoon het platform geweest waar we elkaar hebben leren kennen. Als onze zoon later groot is, vind ik het een leuk verhaal, maar ik kan me ook voorstellen dat het dan al belachelijk ouderwets is.’
Martijn: ‘Ik was altijd meer de romanticus die tóch geloofde in de vonk die in het echt zou moeten overspringen. Tot ik Iris tegenkwam en dacht: o, zo kan het dus ook.’ Iris: ‘Dat is het romantische idee van het toeval. Maar met mijn strenge ideeën over huisdieren en motoren is het ook best toevallig dat dit toch is gebeurd.’
Foto’s: Eva Roefs