Deze mensen verlegden -soms noodgedwongen- radicaal de koers.
Bernadette Bakker (63) ging van brandweerman naar brandweervrouw.
’17 februari 2011 is de dag van mijn wedergeboorte. Bij de Lidl heb ik dit jaar appelflappen gehaald. ‘Jongens, ik ben vandaag 7 geworden’, zei ik tegen mijn collega’s. Sinds die dag in 2011 ben ik eindelijk ook van buiten de persoon die ik van binnen al jaren was.
Toen ik 5 was, wist ik al: als ik ooit een meisje word, heet ik Bernadette. Maar in die tijd werd wat ik voelde helemaal niet herkend. Ik moest het verborgen houden en ben later gaan duiken, gaan schieten en bij de brandweer gegaan: kijk eens wat een stoere vent ik ben. Toen mijn vrienden verkering kregen, moest ik natuurlijk wel meedoen en zo kwam ik mijn ex-vrouw tegen. Voor we gingen trouwen heb ik haar opgebiecht: ik heb het gevoel dat ik in het verkeerde lichaam zit. O, daar komt ooit vast een pilletje voor, reageerde ze, en dat dacht ik zelf eigenlijk ook. Later vond ze het goed als ik eens per maand naar een soos voor gelijkgestemden ging. Dat ging jaren zo door, tot ik op een vrijdagavond in 2007 een briefje kreeg: ik hou niet meer van je, ik ga mijn eigen weg. De maandag daarop heb ik het transgenderteam van het VU gebeld. Toen was ik 52.
Bij de brandweer is een machocultuur, maar ik heb veel steun gehad aan mijn toenmalige commandant, Edith van der Reijden. Ze gaat me vast vertellen dat ik ’s avonds kan doen wat ik wil, maar dat ik overdag als vent naar m’n werk moet komen, dacht ik, maar ze las mijn brief, keek me aan en zei: ‘Nou meid, gefeliciteerd. Vanaf nu geen stropdassen meer.’ De maandag erop kwam ik in vrouwenuniform naar mijn werk en deed ze me een sjaaltje om. Van sommige collega’s kreeg ik drie zoenen, van anderen doodsbedreigingen, en er was er een die het verdomde mij als vrouw te erkennen: ‘Ik heb je dertig jaar als man gekend en zo blijf ik je ook noemen.’ Jan, heette hij. Ik zei: ‘Da’s goed, Jantientje.’
Ik zie alleen de positieve dingen. Sinds ik vrouw ben, ben ik sterker geworden. Jezelf opmaken, mooie kleding uitkiezen; wat meisjes leren in hun pubertijd, heb ik op mijn 54ste geleerd. Laatst stond ik tijdens de Gay Pride met een als vrouw geboren vrouw te praten die niets doorhad, dat is voor mij echt de kers op de taart. Ik zeg altijd: ik heb een geslachtsbevestigende operatie ondergaan. Sinds die dag in 2011 leef ik echt.’
Foto: Erik Smits